مسجداقصا مسلماناں دا پہلا قبلا تے خانہ کعبہ تے مسجد نبوی توں بعد تیجا مقدس تھاں اے ۔
مقامی مسلمان ایہنوں المسجد الاقصی یا الحرم القدسی الشریف کہندے نیں ۔ ایہ چڑھدے یروشلم چ واقع اے جیہدے تے اسرائیل دا قبضہ اے ۔ ایہ بیت المقدس دی سبھ توں وڈی مسیت اے۔ ایہدے چ 5 ہزار نمازیاں دی گنجائش اے ۔ مسیت دے ویڑھے چ وی ہزاراں لوک نماز ادا کر سکدے نیں ۔ سن 2000ء چ الاقصی انتفاضہ دے آغاز دے بعد ایتھے غیر مسلمان دا داخلہ ممنوع اے ۔
حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ و سلم سفر معراج دے دوران مسیت حرام توں ایتھے پہنچے سن تے مسجد اقصا چ سارے نبیاں دی نماز دی امامت کرن توں بعد براق دے زریعے ست اسماناں دے سفر تے روانہ ہو گئے ۔
قرآن مجید دی سورت الاسراء چ اللہ تعالا نے ایس مسیت دا ذکر ایہناں لفظاں چ کیتا :
"پاک اے اوہ ذات جہڑی اپنے بندے نوں رات ای رات چ مسیت حرام توں مسجد اقصی لے گئی جس دے آلے دوالے اسیں برکت دے رکھی اے ایس لئی کہ اسیں اپنی قدرت دے کچھ نمونے دکھائے یقینن اللہ تعالا ای خوب سنݨ آلا تے دیکھن آلا اے " (سورت الاسراء آیت نمبر1) ۔
حدیثاں دے مطابق جگ چ صرف تِن مسیتاں ول سفر کرنا باعث برکت اے۔ ایہناں چ مسجد حرام، مسجد نبوی تے مسجد اقصا شامل نیں ۔
مسجد اقصا مسلماناں دا پہلا قِبلا اے تے معراج چ نماز دی فرضیت توں بعد 16 توں 17 مہینے مسلمان مسجد اقصا ول رخ کر کے ای نماز ادا کردے رہے فیر قبلہ بدلݨ دا حکم مِلݨ مگروں مسلماناں دا قبلہ خانہ کعبہ ہو گیا۔
21 اگست 1969ء نوں اک آسٹریلوی یہودی ڈینس مائیکل روہان نے پہلے قِبلے نوں اگ لا دتی۔ جیہدے نال مسجد اقصا تِن گھنٹے اگ دی لپیٹ چ رہی تے چڑھدے دکھن ول عین قبلہ ول دا وڈا حصہ ڈگھ پیا۔ محراب چ موجود منبر وی اگ چ جل گیا۔ جیہنوں صلاح الدین ایوبی نے فتح بیت المقدس توں بعد ایتھے نصب کیتا سی۔ صلاح الدین نے قبلہ اول دی آزادی لئی تقریبن 16 جنگاں لڑیاں تے ہر جنگ دے دوران اوہناں نے ایس منبر نوں اپنے نال رکھیا سی تاکہ فتح ہوݨ توں بعد ایہنوں مسیت چ نصب کیتا جا سکے۔
مسیت چ اگ لاون دے ایس الم ناک واقعے دے مگروں خواب غفلت چ ڈبّی ہوئی امت مسلمہ دی اکھ اک لمحے لئی کھلی تے اس سانحے دے تقریبا اک ہفتے بعد اسلامی دیساں نے موتمر عالم اسلامی قائم کردتی ، پر 1973ء چ پاکستان دے شہر لہور چ ہون آلے دوجے اجلاس دے بعد توں 56 اسلامی دیساں دی ایہہ تنظیم غیر فعال ہو گئی ۔
یہودی اس مسیت نوں ہیکل سلیمانی دی تھاں اساری گئی عبادت گاہ سمجھدے نیں تے اسنوں ڈھاء کے مڑ ہیکل سلیمانی اسارنا چاہندے نیں حالانکہ اوہ کدی وی دلیل راہیں اسنوں ثابت نئیں کر سکے کہ ہیکل سلیمانی ایسے تھاں تے سی ۔
